Circle4Change  –  Europe

Een landschapskunstwerk dat verbindt, inspireert en uitdaagt, op weg naar een wereld in harmonie met natuur en planeet.

We trekken een imaginaire cirkellijn van 3.000 km door negen landen van Europa. Samen met lokale organisaties, bewoners, kunstenaars, gemeenten en bedrijven laden we de cirkellijn op met verhalen en initiatieven van verbeelding, hoop en verandering. Daarnaast zet een event de cirkellijn elke drie jaar in de schijnwerpers, te beginnen in 2025.
Met radicale verbeelding plaveien we met zoveel mogelijk betrokken burgers en organisaties het pad naar een duurzame toekomst. Daarin staat het lange-termijn-denken centraal. De magische cirkellijn wordt een platform en laboratorium voor vernieuwing en verbinding. Een Europees Gesamtkunstwerk in de vorm van een eigentijdse ‘pelgrimsroute’ naar een toekomst waarin we de aarde verrijken. Het wordt tijd dat we opnieuw van onze aarde leren houden. Circle4Change wil daaraan bijdragen.

Vrolijk activisme

Een reusachtige cirkellijn door Europa wijst ons de weg naar een toekomst waarin goed voorouderschap centraal staat, met als gevolg meer lange-termijn-denken, meer biodiversiteit en duurzaamheid. Wandelend of fietsend door dorpen en steden, over heuvels en laagvlaktes leggen we bloot hoe rijk en divers het Europese landschap is en hoe belangrijk het is daar zorgvuldig mee om te gaan. Gemeenten, dorpen en steden die de cirkellijn aandoet worden gevraagd zich aan te sluiten bij de Circle4Change-community. Ook wordt de samenwerking gezocht met organisaties die vooroplopen op het gebied van duurzaamheid en vernieuwing. En we maken zichtbaar welke inspirerende voorbeeldprojecten er al zijn. Met al deze tot de verbeelding sprekende activiteiten, projecten en experimenten verrijken we in de komende jaren de cirkellijn. De geactiveerde cirkel, die als een magneet voor allerlei nieuwe initiatieven zal gaan werken, houdt ons een spiegel voor, én geeft hoop: Het kan beter, veel beter en samen kunnen we het! Zorgdragen voor de aarde, hoe hebben we het kunnen vergeten? Circle4Change nodigt uit mee te doen en het verschil te maken.

Verbindende cirkellijn

Circle4Change staat voor verbinding, saamhorigheid, verbeelding en eenheid in verscheidenheid. Onze cirkellijn begint in het Noorden in Leeuwarden (NL) en heeft als Zuidelijke tegenpool Nova Gorica, dat op de grens van Slovenië en Italië ligt. Nova Gorica is in 2025 Culturele Hoofdstad van Europa, Leeuwarden was dat in 2018.* De cirkellijn verbindt Nederland, Duitsland, Polen, Tsjechië, Oostenrijk, Slovenië, Italië, Frankrijk en België. De cirkellijn doorsnijdt de natuurlijke en culturele grenzen van deze negen landen, spreekt alle talen en omarmt lokale gemeenschappen. De schijnbaar willekeurige cirkellijn laat de schoonheid en rijkdom van het Europese landschap zien, en maakt tegelijk zichtbaar waar veranderingen nodig zijn.

Symbioceen

Langs de cirkellijn-route gaan we in gesprek met bewoners en verzamelen we verhalen. Verhalen over de karakteristieken en de waarden van landschappen en lokale gemeenschappen, over buurten en gebouwen, en over bomen en bewoners. Tegelijkertijd initiëren we met de inzet van kunst en cultuur nieuwe verhalen en projecten. Verhalen en experimenten die inspireren en ons verleiden een duurzame toekomst te omarmen, een toekomst waarin mens, natuur en techniek in evenwicht met elkaar samenleven: Het Symbioceen, noemt de milieufilosoof Glenn Albrecht dit nieuwe tijdperk. Om goede voorouders te zijn is het van groot belang onze houding ten opzichte van de aarde, onze leefomgeving, onze medemensen en onszelf, te heroverwegen en aan te passen.

De vier lijnen van de Circle4Change – Europe

Activiteiten van onderop

Een belangrijk onderdeel van het landschapskunst-project is het ondersteunen van lokale gemeenschappen die het gedachtengoed achter Circle4Change actief uit willen dragen. Op scholen, in buurthuizen en bedrijven bijvoorbeeld maar zeker ook met lokale voorbeeldprojecten waarin zorg voor de natuur en zorg voor de mens samengaan. De lokale activiteiten en projecten zijn voor alle leeftijden en cultureel, educatief en verdiepend van aard en toegesneden op de schaal en aard van de lokale gemeenschappen. We denken o.a. aan de aanleg van voedselbossen en collectieve moestuinen, maar ook aan het planten van verjaardagbomen in verjaardagbomenbossen en vormen van natuur-inclusieve land- en tuinbouw. We denken aan een uitwisselingprogramma met de overzijde van de cirkellijn en aan kunstenaars die reflecteren op de onderliggende thema’s. En we gaan o.a. in gesprek met culturele vrijplaatsen, als mogelijke laboratoria voor de symbiotische wereld.

Ondersteuning

In de gemeenschappen is een belangrijke ondersteunende rol weggelegd voor een overkoepelende Circle4Change-academie* en voor lokale bijeenkomsten, de zogenoemde plekberaden. In de academie kunnen de cirkel-gemeenschappen ervaringen delen en van elkaar leren. En met lokale plekberaden worden dromen geactiveerd en zaden geplant voor verandering. Daarnaast speelt de combinatie van educatie en kunstenaars een cruciale rol. Zonder educatie geen verandering en zonder kunstenaars geen verbeelding. Als geen ander verstaan zij de kunst de onderliggende tijdgeest te lezen en invoelbaar en zichtbaar te maken. Zij leren ons met andere ogen naar de wereld te kijken door vragen te stellen, onverwachte dwarsverbanden te leggen en te morrelen aan vastgeroeste waarheden.

Events op hele cirkel

Naast de lokale activiteiten en experimenten op en langs de cirkellijn, wordt elke drie jaar een cirkel-omvattend event georganiseerd om de Circle4Change extra onder de aandacht te brengen. De events dragen een cultureel karakter en zijn voor alle leeftijden waarbij ook vooral jongeren worden betrokken. We stellen ons een rondreizende culturele karavaan voor die de gemeenschappen op en rond de cirkel verbindt en de cirkellijn in het zonnetje zet. De events worden ondersteund door o.a. lezingen, concerten en tentoonstellingen. Het thema voor het eerste event in 2025 is ‘verbinden’, om zoveel mogelijk mensen op de cirkellijn mee te laten doen. En in 2028 worden zoveel mogelijk dwarsverbanden gelegd om dorpen en steden uit heel Europa bij Cirkel4Change te betrekken.

Verjaardagbomen

Tijdens de driejaarlijkse events wordt ook de verjaardagboom gepromoot, een nieuw ritueel om bomen te planten in verjaardagbomenbossen en zo de persoonlijke binding met de natuur te versterken: “Ik ben jarig, dus ik plant een boom”. Voor het event in 2025 denken we aan een ‘wandelend bos’ van jonge verjaardagbomen, dat in ca. tien maanden de gehele cirkel aflegt, begeleidt door jongeren, bewoners en geïnteresseerden. Voor 2028 denken we aan een ‘fietsend bos’, dat in een goed half jaar de cirkel rond kan fietsen. Ook is het mogelijk dat we voor het event van 2025 het wandelen en fietsen combineren tot een rondtrekkende culturele karavaan van ca. acht maanden. Tijdens de events worden de jonge verjaardagbomen uitgedeeld aan de jarigen. In de events na 2028 kan mogelijk ook een terugkerende wielerronde worden georganiseerd, of een bijzondere manifestatie die gelijktijdig op de gehele cirkel plaatsvindt.

Gesamtkunstwerk

Naast de lokaal georganiseerde activiteiten en projecten op de cirkellijn en de driejaarlijkse events, kan iedereen, individueel, of in een groep, de route langs de cirkellijn wandelen of fietsen. Hoe mooi zou het zijn als de Circle4Change uitgroeit tot een lange-afstands-wandel en -fietsroute, een eigentijdse pelgrimsroute naar een duurzame toekomst. Ook dorpen en steden in Europa die niet op de cirkellijn liggen kunnen meedoen, bijvoorbeeld door zelf een verjaardagbos te realiseren, mee te wandelen of een fietsboom te adopteren en mee te fietsen. De cirkellijn trekt steeds meer nieuwe verhalen aan die samen een prachtig en rijk scenario voor de toekomst vormen. Stap voor stap bouwen we zo in de komende decennia de cirkellijn uit tot een verbindend Gesamtkunstwerk van duurzame voorbeeldprojecten, ontwikkeld en gedragen met en door lokale gemeenschappen en verrijkt door iedereen die verandering nastreeft.

De eerste jaren

Dit jaar – 2024 – het voorbereidende jaar, traceren we de wandel- en fietsroute, gaan we in gesprek met gemeenten en organisaties op en langs de cirkellijn en maken we een begin met de opbouw van de Cirkel4Change-community en -academie. Voor het eerste event in 2025 proberen we zoveel mogelijk mensen te enthousiasmeren. Gelijktijdig met dit event worden in ieder geval in Leeuwarden en Nova Goriça, de beide polen van de cirkel, activiteiten en projecten georganiseerd die in de jaren erna als voorbeeld dienen voor andere steden en dorpen langs de hele cirkel, waaronder o.a. het aanleggen van de eerste verjaardagbossen. In de jaren tussen de driejaarlijkse events worden de lokale activiteiten en projecten uitgebreid, waardoor de cirkellijn meer en meer verankerd en zichtbaar wordt.

Unieke oase

Natuurlijk weten we vooraf niet of en wanneer we de gestelde doelen gaan halen, maar de combinatie van radicale verbeelding en maatschappelijke relevantie lijkt een passende manier om veel mensen te stimuleren een omslag in hun denken te maken en te activeren om mee te doen. Geleidelijke groei, meebewegen en luisteren naar de kleur en kracht van de lokale cultuur en natuur langs de cirkellijn zijn daarbij belangrijke thema’s voor succes.
Wat zal het mooi zijn om de Circle4Change over honderd jaar te wandelen: De bomen die in de komende jaren worden geplant zijn dan uitgegroeid tot volwassen bomen. Samen met alle gerealiseerde duurzame initiatieven en projecten is het landschap rond de Circle4Change getransformeerd tot een unieke oase, een Arcadia van ongekende schoonheid. Een voorbeeld voor misschien nog veel meer cirkels.